KVKK 2023 FAALİYET RAPORU
Kişisel Verileri Koruma Kurumu (“Kurum”) tarafından geçtiğimiz haftalarda 2023 yılı Faaliyet Raporu (“Rapor”) yayınlanmıştır.
Faaliyetlere İlişkin Bilgi ve Değerlendirmeler incelendiğinde;
Yurt dışına veri aktarımı hususunda Türkiye’deki veri sorumlusu ve ilgili yabancı ülkedeki veri sorumlusu ve/veya veri işleyenin yeterli bir korumayı yazılı olarak taahhüt etmelerinde kullanılabilecek “Taahhütnameler”in Kişisel Verileri Koruma Kurulu (“Kurul”) tarafından kabul edilerek ilan edildiği belirtilmekle birlikte, sunulan 81 taahhütname içerisinde incelemesi tamamlanan 48 taahhütnameden yalnızca 7’sinin kabul edildiği gözlemlenmektedir.
1 Haziran 2024 tarihinde yürürlüğe giren ve 1 Eylül 2024 tarihine kadar mevcut birinci fıkrası dahil uygulanacak olan Kanun’un kişisel verilerin yurt dışına aktarılması kenar başlıklı 9. maddesi kapsamında; veri sorumlularına yurt dışı aktarımına yönelik yeni yöntemler sunulmuştur. Bu çerçevede, yurt dışına aktarım için yeni bir dönemin başlayacağını söylemek yanlış olmayacaksa da; süreçlerin eksiksiz ve sorunsuz yürütülebilmesi adına adaptasyon sürecine girecek olan veri sorumlularına yol gösterilebilmesi için Kurul tarafından veri sorumlularına yönelik Rehber, Kamuoyu Duyurusu vb. bilgilendirmelerin yayımlanması beklenmektedir.
Veri Sorumluları Sicili’ne (“VERBİS”) Kayıt ve Bildirim Yükümlülüğü’nün veri sorumluları tarafından yerine getirilmesi ile ilgili olarak bilindiği üzere son tarih, Kurul’un 11 Mart 2021 tarihli ve 2021/238 sayılı Kararı ile 31 Aralık 2021 olarak belirlenmiş, bu yükümlülüğü yerine getirmediği tespit edilen veri sorumluları hakkında Kanun’un 18’inci maddesi uyarınca re’sen idari yaptırım uygulanmasına başlanacağı ise 21 Nisan 2022’de duyurulmuştur.
Bu kapsamda karşılaştırma yapıldığında, VERBİS yükümlülüğünün yerine getirilmemesi nedeniyle Kurul tarafından 150.710.000 TL idari para cezası verilerek önceki yıla oranla 5 kat fazla oranda yaptırımın uygulandığı görülmektedir.
Kurul’un VERBİS kayıt süreçlerine dair veri sorumlularına kestiği idari para cezaları değerlendirildiğinde, veri sorumlusu başına ortalama 1 milyon TL idari para cezasına hükmedildiği, bu anlamda internet sitesinde herhangi bir bildirim ya da duyuru yapılmadığı halde VERBİS temaslı süreçlerin sıkı bir şekilde denetlendiği görülmektedir.
2023 yılı içerisinde 279’u ihbar ve şikayetler, 128’i VERBİS ve 124’ü veri ihlal bildirimi kapsamında toplam 531 adet veri sorumlusuna 241.082.000 TL idari para cezası uygulanmıştır.
İhbar ve şikayetlerin dağılımı incelendiğinde; 2022 yılında da olduğu gibi hizmet sektörünün %25’lik bir oranda en çok ihbar ve şikâyete konu olan sektör olduğu, ancak 2022’ye göre oranın neredeyse yarıya düştüğü görülmektedir. Ek olarak, hizmet sektörünün ardından en çok ihbar ve şikayette bulunulan sektörün telekomünikasyon olduğu, kamuya yönelik gerçekleştirilen ihbar ve şikayetlerin ise 2022’ye nazaran yarıdan daha fazla bir oranda düşüş gösterdiği tespit edilmiştir.
İhbar ve şikayetlerin konu bazlı dağılımında 2022 yılında olduğu gibi 2023 yılında da en yüksek başvuru oranının kişisel verilerin hukuka aykırı olarak işlenmesine ait olduğu ancak başvuru konuları kapsamında sıralamanın sabit kaldığı gözlemlenmiştir. Kanun kapsamında ilgili kişilerin taleplerinin veri sorumlusu tarafından yerine getirilmemesi konusunda 2022 yılına kıyasla yarı oranda azalma olduğu görülmektedir. Bu kapsamda, veri sorumluları nezdinde Kanun’dan kaynaklanan yükümlülüklere ilişkin farkındalığın arttığı ve ilgili kişi taleplerinin dikkate alındığı yorumu yapılabilecektir
Her geçen gün artan izinsiz SMS ve aramalara yönelik başvurular, 2022 yılına göre yaklaşık %4’lük bir artış göstererek %23’ü bulmuş ve 2023 yılında da en yüksek ikinci ihbar ve şikayete konu olan başlık olarak Rapor’da yer almıştır.
Bu başlıkların değerlendirilmesi ışığında, ilgili kişilerin kişisel veri farkındalığının ve bilincinin artması ile yapılan başvuru sayısının da arttığı görülmektedir. Ancak başvurulardan; %58’inin usul şartlarını taşımaması, %31’inin Kanun kapsamı dışında kalması sebebiyle reddedilmiş olması kapsamında, başvuruların doğru şekilde yapılmasının önemi bir kez daha hatırlanmalıdır.
