2022 Mevzuat Bülten Temmuz-Aralık
5 TEMMUZ 2022 6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNU
6102 sayılı Ticaret Kanunu’nun 82. maddesine göre basiretli bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgelerin yangın, su baskını veya deprem gibi bir doğal afet, mücbir sebep veya hırsızlık gibi nedenlerle; ya da kanuni saklama süresi devam ederken zıyaı halinde ticari işletmesinin bulunduğu yerdeki mahkemeden 15 gün içerisinde zayi belgesinin verilmesini talep ediyorken, 05.07.2022 tarihinde yapılan değişiklik hükmü gereği tacir, zıyaı öğrendiği tarihten itibaren 30 gün içinde bir belge verilmesini isteyebilecektir.
8 TEMMUZ 2022 GELİR VERGİSİ KANUNU’NUN 23. MADDESİNDE YER ALAN TUTARLARLA İLGİLİ KARARIN YÜRÜRLÜĞE KONULMASI HAKKINDA CUMHURBAŞKANI KARARI
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 23. maddesinin 1. fıkrasının 8. bendinde yer alan hizmet erbabına işverenlerce yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatler (işverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedeli 51 TL olarak, (10) numaralı bendinde yer alan hizmet erbabının toplu olarak işyerlerine gidip gelmelerini sağlamak maksadıyla işverenler tarafından yapılan taşıma giderleri(İşverenlerce taşıma hizmeti verilmeyen durumlarda, çalışılan günlere ait bir günlük ulaşım bedelinin 25,50 Türk lirasını aşmaması ve buna ilişkin ödemenin toplu taşıma kartı, bileti veya bu amaçla kullanılan ödeme araçlarının temini şeklinde yapılması şarttır.
Ödemenin bu tutarı aşması hâlinde aşan kısım ile hizmet erbabına ulaşım bedeli olarak nakden yapılan ödemeler ve bu amaçla sağlanan menfaatler ücret olarak vergilendirilecektir. Bu istisnanın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir. Özetle işverenler tarafından işyeri veya müştemilatta yemek verilmediği hallerde çalışanlara verilecek bir iş gününe ait yemek bedeli 51 TL’yi; ulaşım hizmetinin sağlanmadığı durumlarda çalışanlara verilecek bir iş gününe ait ulaşım bedeli 25,50 TL’yi aşmayacaktır.
18 AĞUSTOS 2022 ALIŞVERİŞ MERKEZLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı yönetmeliğin yürütülmesinden sorumluyken yapılan bu değişiklikle Gümrük kısmı çıkartılarak sadece Ticaret Bakanlığı sorumlu hale gelmiştir ve ayrıca “tanımlar” başlıklı 3. madde ile ortak gelir, ortak gider ve yönetim gideri kavramları ilk defa yer almaya başlamıştır.
Bu yönetmeliğin yürürlüğe girmesiyle ortak kullanım alanlarından elde edilen geçici kiralama, reklam, pazarlama, kültürel ve sanatsal faaliyet, baz istasyonu, ATM ve diğer ortak kullanım alanı gelirleri ile bir önceki yılın kesinleşen ortak giderlerinin yeniden değerleme oranında artırılması suretiyle hesaplanan tutar üzerinden avans kapsamında tahsil edilen avanslardan elde edilen her türlü gelir ortak gelir sınıfında ele alınacaktır. Ortak kullanım alanlarına ilişkin elektrik, su, doğalgaz, yenileme niteliğinde olmayan bakım ve onarım, güvenlik, temizlik ve sağlık giderleri gibi AVM’nin aynına ilişkin olmayan ortak kullanım alanı giderleri ile yönetim giderleri ortak gider olarak kabul edilecektir.
AVM’de fiilen çalışan bordrolu yönetim personelinin göreviyle ilgili giderler de yönetim giderleri sınıfındadır. En göze çarpan ve en büyük değişiklik yönetmeliğin 11. maddesinde geçen ortak gider paylaşımlarında meydana gelmiştir.
18 AĞUSTOS 2022 PERAKENDE TİCARETTE UYGULANACAK İLKE VE KURALLAR HAKKINDA YÖNETMELİK
Azami fiyatları tarife bazında belirlenen hızlı tüketim mallarının temin edilmesi karşılığında üreticiye birim miktar üzerinden yapılacak ödemeler tedarikçiler ile büyük mağaza, zincir mağaza, bayi işletme ve özel yetkili işletmeler için tarifedeki azami fiyatın %80’inden az olamayacaktır.
09.11.2022 tarihinde yapılan düzenleme ile mesleki davranış kurallarına ve yapılan düzenlemelere aykırı hareket edenler ile bu maddede ayrı bir idari para cezası öngörülmemiş olması durumunda, aynı fıkranın (ç) bendine göre Bakanlıkça alınan tedbirlere ve yapılan ikincil düzenlemelere uymayanlara her bir aykırılık için 10.000 Türk lirasından 300.000 Türk lirasına kadar, denetime yetkili olanlarca istenilen defter, belge ve diğer kayıtlar ile bunlara ilişkin bilgileri vermeyenlere veya eksik verenlere ya da denetim elemanlarının görevlerini yapmalarını engelleyenlere 50.000 Türk lirasından 250.000 Türk lirasına kadar para cezasına hükmedilecektir.
07.12.2022 tarihinde yürürlüğe giren yeni madde kapsamında sürdürülebilir rekabet şartlarının sağlanmasına yönelik politikaların geliştirilmesi, kamuoyunun aydınlatılması ve tüketicinin fiyat karşılaştırması yapabilmesine imkân sağlanması amacıyla, hızlı tüketim mallarının satışı ve şube sayısı iki yüzden fazla olan zincir mağazalar, satışa sundukları ürünler ile şubelerine ilişkin verileri Bakanlıkça belirlenen sisteme aktarmakla yükümlü olacaktır. Bu veriler ilgili kurum, kuruluş ve kamuoyuyla paylaşılabilecektir ve veri aktarımının usul ve esasları Bakanlıkça belirlenecektir.
1 EKİM 2022 MESAFELİ SÖZLEŞMELER YÖNETMELİĞİ
Bilgilendirmede yer alması zorunlu olan cayma hakkına ilişkin getirilen malın taşıyıcıya iadesi halinde tüketici tarafından iade masrafının karşılanabileceğine ve öngörülenin dışında bir iade halinde direkt olarak tüketici tarafından karşılanacağına ilişkin hükmün; cayma hakkının kullanılmasına ilişkin 10 günlük sürenin 14 güne çıkarılması hakkındaki hükmün ve malın tesliminden önce cayma hakkının kullanılabilmesine ilişkin hükmün yürürlük tarihi 01.01.2024 olarak değiştirilmiştir.
Tüketicinin cayma hakkını kullanamayacağı sözleşmeler olarak eklenen cep telefonu, akıllı saat, tablet ve bilgisayarlara ilişkin sözleşmelerin değişiklik ile 01.01.2024’e kadar bu kapsamda olmayacağı ve cayma hakkının kullanılabileceği görülmektedir. Ön Bilgilendirmede yer alması zorunlu olan unsurlar arasında sayılan ticari reklam ve tanıtımlarda taahhüt edilen süreye uyumluluk 01.10.2022 tarihinde yürürlüğe girecektir. Aracı hizmet sağlayıcıların Yönetmelik’te sayılan diğer sıfatlarla birlikte sorumlu tutulduğu hususlarla ilgili değişiklikler ile bunların tüketiciyi uzaktan iletişim aracına uygun olarak yazılı veya kalıcı veri saklayıcısı ile bilgilendirme zorunluluğunun yürürlük tarihi 01.10.2022 olarak bırakılmıştır. Dikkat edilmesi gereken en önemli husus ise aracı hizmet sağlayıcıların tüketicinin talep ve bildirimlerini iletebilmelerine ve takiplerine elverişli bir sistem kurmak ve bu sistemin kesintisiz olarak açık tutulmasına ilişkin yükümlülük getiren hükmün yürürlük tarihinin halen 01.10.2022 olmasıdır.
1 EKİM 2022 TÜKETİCİ KREDİSİ SÖZLEŞMELERİ YÖNETMELİĞİ
Yan finansal ürün ve hizmet kavramı tanımlanmış ve farklı faiz oranlı kredi seçeneklerinden indirimli kredinin seçilebilmesi için kredi verenin şarta bağladığı kredi bağlantılı sigortalar haricinde tüketicinin ihtiyacının dışında kalan yan finansal ürün veya hizmet alım şartı yasaklanmıştır. Kredi sözleşmesinin geçerlilik kazanmasında kredi bağlantılı sigortalar şart olarak kabul edilmiş ve bu şartın tüketiciden talep edilebileceği kararlaştırılmıştır.
Sigortalar kredi borcunun geri ödenme teminatını sağlama amacı barındırmalı ve meblağ sigortalarında kalan borç tutarı ve vadesiyle uyumlu olmalıdır. Finansal okuryazarlık oranının düşük olması sebebiyle 14 gün içinde ödenen kredi borçlarının erken ödenmesi halinde cayma hakkı kullanılmış sayılacaktır. Belirsiz süreli kredi sözleşmelerinde bulunan faiz oranı indirimi hususundaki 30 gün öncesinden bildirim yapma şartı kaldırılmıştır. Akdi faiz oranının düşürülmesi durumunda bu değişiklik, bildirimin yapıldığı döneme ilişkin son ödeme tarihinden itibaren hüküm ifade edecektir.
*Belirli süreli tüketici kredisi sözleşmesinde ön bilgilendirme yükümlülüğü ve sözleşmenin zorunlu içeriğine ilişkin hükümlerdeki değişiklikler 01.01.2023 tarihinde, diğer değişiklikler 01.10.2022 tarihinde yürürlüğe girecektir.
9 KASIM 2022 4447 SAYILI İŞSİZLİK SİGORTASI KANUNU
09.11.2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanan 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na eklenen geçici madde olarak eklenen 32. Madde ile Covid-19 pandemi sürecinde işçilere ödenen kısa çalışma ödeneği ile nakdi ücret desteği ödemelerinde hatalı işlemlerden kaynaklanan fazla ve yersiz ödemeler ile nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin başvuruda bulunduğu işveren tarafından fiilen çalıştırıldığının tespitinin yapılması ile, işverene hükmedilmesi beklenen idari para cezalarından tahsil edilmemiş olanlar ve terkin edilecektir.
Ancak tahsil edilen idari para cezalarının iadesinin yapılması söz konusu olmayıp, ödenen idari para cezaları işveren lehine mahsup edilemeyecektir. Bu alacaklarla ilgili başlatılmış takip ve tahsil işlemlerine devam edilmeyecektir. 4857 sayılı İş Kanunu’nda yer alan 25. Madde 1. Fıkra (II) numaralı bent hariç olmak üzere işveren tarafından işçi çıkarılmasına istinaden oluşan fazla ve yersiz ödemeler ile ceza soruşturmasına veya kovuşturmasına konu olmuş kısa çalışma ödeneği ile nakdi ücret desteği ödemeleri bu madde kapsamı dışında kalacaktır. Ceza soruşturması veya kovuşturması sonucu kovuşturmaya yer olmadığına dair karar veya beraat kararı verilenler hakkında da terkin hükümleri uygulanacaktır.
1 OCAK 2023 6434 SAYILI BAĞIMSIZ DENETİME TABİ ŞİRKETLERİN BELİRLENMESİNE DAİR CUMHURBAŞKANI KARARI
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 398. maddesinde denetimin konusu ve kapsamı yer almaktadır. Bu madde çerçevesinde 30.11.2022 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan karar ile denetime tabi şirketlere ilişkin usul ve esasları belirlenmiştir. Kararın (1) sayılı liste isimli ekinde Sermaye Piyasası Kurulu (“SPK”) veya Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından denetlenecek kuruluş ve şirketler belirtilmiştir. SPK tarafından yatırım kuruluşları, portföy yönetim şirketleri, veri depolama kuruluşları, ipotek finansman kuruluşları, varlık kiralama şirketleri vb. kuruluşlar; BDDK tarafından bankalar, finansal holding şirketleri faktöring şirketleri vb. şirketler denetlenecektir.
Ayrıca kararda belirtilen ölçütlerden en az ikisinin eşik değerini art arda iki hesap döneminde aşan şirketler de denetime tabi olurken, eşik değerleri aştığı için bağımsız denetime tabi olan şirket iki hesap döneminde üç ölçütten en az ikisinin eşik değerin altında kalması halinde veya ya da bir hesap döneminde bu ölçütlerden en az ikisine ait eşik değerlerin yüzde 20 veya daha fazla oranda altında kalması halinde bağımsız denetim uygulanan şirket kapsamında yer almayacaktır.
Sermaye Piyasası Kanunu hükmünce halka açık şirketler için eşik değerler: aktif toplamı 30.000.000 TL, yıllık net satış hasılatı 40.000.000 TL ve çalışan sayısı 50 kişi olmak üzere, Kararda geçen (II) sayılı listede yer alan şirketler bazındaki eşik değerler: Aktif toplamı 60.000.000 TL, yıllık net satış hasılatı 80.000.000 TL ve çalışan sayısı 100 kişi olmak üzere, bağımsız denetim kapsamında olmayan şirketler için eşik değerler: aktif toplamı 75.000.000 TL, yıllık net satış hasılatı 150.000.000 TL ve çalışan sayısı 150 kişi olarak değiştirilmiştir. Bağımsız Denetime Tabi Şirketlerin Belirlenmesine Dair Bakanlar Kurulu Kararı, aynı tarihte yürürlükten kalkacaktır.
1 OCAK 2023 ELEKTRONİK TİCARET ARACI HİZMET SAĞLAYICI VE ELEKTRONİK TİCARET HİZMET SAĞLAYICILAR HAKKINDA YÖNETMELİK
Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı, elektronik ticaret hizmet sağlayıcı, elektronik ticaret pazar peri, ekonomik bütünlük, hizmet sağlayıcı sayılmayan işlemler tanımlanmıştır ve yükümlülüklerinin kapsamı açıklanmıştır.
Elektronik ticaret bakımından haksız ticari uygulamalar ve idari yaptırımlar yönetmeliğin içerisinde yer almaktadır. Yönetmelikte fikri ve sınai hakların korunmaya alınması açısından aracı hizmet sağlayıcıları, sahibi olduğu markaya dair ürünleri başka bir e-ticaret ortamında satışa sunduğu takdirde tanıtım yapamayacağı, E-ticaret şirketlerinin ortaklarının %5 ve katlarına ulaşan pay devir veya edinimlerini Ticaret Bakanlığı’na bildirmek zorunda olması, reklam bütçelerinin net işlem hacmine 12 aylık TÜFE değişim oranının uygulanması ile hesaplanan miktarın %20’sinden fazla olamayacağı, haksız ticari uygulamanın var olabilmesi için aracılık hizmeti sunulan e-ticaret hizmet sağlayıcının faaliyetlerinin önemli ölçüde bozulması, makul karar verme kabiliyetinin azalması, belirli bir kararı almaya zorlanması sebebiyle normal şartlarda taraf olunmayacak bir ticari ilişkiye taraf olmaya sebebiyet vermesi gerektiği ve son olarak haksız e-ticaret uygulamalarında bulunanlara 1.000 TL- 40.000.000 TL arasında idari para cezasına hükmedileceği belirtilmiştir.
1 OCAK 2024 5809 ELEKTRONİK HABERLEŞME KANUNU
İşletmeciler yasal olmayan cihazların haberleşme şebekelerine bağlanılmalarını önlemek üzere Mbil Cihaz Kimlik Tanımı (“MCKT”) sistemlerini Kurumdaki Mobil Cihaz Kayıt Sistemi (“MCKS”) ile birlikte uyumlu olarak çalışır hâle getirmek, bununla ilgili teknik alt yapı ve sisteminin güvenliği ve güvenilirliğini sağlamak ve aksamaksızın işletmekle yükümlüdürler. Kanun’un 57. maddesinde Kurumun MCKS’sinde kayıtlı iken kesintisiz yedi yıl süreyle elektronik haberleşme şebekelerinden hizmet almayan cihazların elektronik kimlik bilgileri kayıtlı olmaktan çıkarılması hususu son sinyal alınmasından itibaren kesintisiz bir yıl süreyle elektronik haberleşme şebekelerinden hizmet almayan cihazların elektronik kimlik bilgileri kayıtlı olmaktan çıkarılması yönünde değiştirilmiştir.
Ayrıca elektronik kimlik bilgileri kayıtlı olmaktan çıkarılan cihazların kullanıcılarının, Kurum düzenlemeleri çerçevesinde başvuru yapmaları hâlinde cihazların elektronik kimlik bilgileri tekrar kayıtlı hâle getirilmesi hususu da elektronik kimlik bilgileri kayıtlı olmaktan çıkarılan cihazlar son kullanıcılarına ait bir hat ile kullanıldığında, bu cihazların elektronik kimlik bilgileri başka bir işleme gerek kalmaksızın tekrar kayıtlı hâle getirilip elektronik kimlik bilgileri bu suretle tekrar kayıtlı hâle getirilemeyen cihazlar için Kurum düzenlemeleri çerçevesinde başvuru yapılması gerektiğine yönelik olarak değiştirilmiştir
