2022 MEVZUAT BÜLTENİ OCAK- HAZİRAN
11 OCAK 2022: 31716 SAYILI FİNANSAL KİRALAMA, FAKTORİNG, FİNANSMAN VE TASARRUF FİNANSMAN ŞİRKETLERİNCE KULLANILACAK UZAKTAN KİMLİK TESPİTİ YÖNTEMLERİNE VE ELEKTRONİK ORTAMDA SÖZLEŞME İLİŞKİSİNİN KURULMASINA İLİŞKİN YÖNETMELİK
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun çıkardığı bu yönetmelikle finansal kiralama, faktoring, finansman ve tasarruf finansman şirketleri uzaktan kimlik tespiti ve elektronik ortamda sözleşme kurabilecektir. Bu uygulama yazılı şekil yerine uzaktan kimlik tespitinin mümkün kılınmasıyla şirketlere yeni müşteriler kazandıracaktır. Kimlik tespitinin nasıl yapılacağının usul ve esasları da yine bu yönetmelikte düzenlenmiştir. Yönetmeliğe göre uzaktan kimlik tespiti çevrim içi olarak görüntülü yapılan bir görüşme ile mümkündür. Ancak kimlik tespiti yüz yüze yapılan kimlik tespit yöntemine benzeyen ve asgari seviyede risk ihtiva edecek şekilde olmalıdır. Kimlik tespitinde kullanılacak belgelerin doğrulanabilmesi için detaylı dokümanlar oluşturulmalıdır. Uzaktan kimlik tespiti süreci yılda en az bir kere olmak üzere kontrol edilmelidir. Ayrıca Müşteri temsilcisinin, uzaktan kimlik tespiti sürecine ilişkin yılda en az bir defa ve her bir güncelleme sonrasında kişisel verilerin korunması mevzuatı da dahil olmak üzere eğitim alması sağlanacaktır. Yapılan kontrol sonrasında güvenlik ihlallerinin tespitinde veya mevzuat değişikliği, şirketin olası bir dolandırıcılıktan haberdar olması ve uzaktan kimlik tespiti yönteminde güvenlik açıklarının meydana geldiği tespit edilirse süreç ele alınacak ve bu eksikler doğrultusunda güncellemeler yapılarak geliştirilecektir.
18 OCAK 2022: 30224 SAYILI ELEKTRONİK HABERLEŞME SEKTÖRÜNE İLİŞKİN TÜKETİCİ HAKLARI YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK
Yönetmelikte “kişisel veri” kavramı tanımlardan kaldırılmış ve abonelik sözleşmelerinin elektronik ortamda kurulabilmesi için yazılı olarak veya Kimlik Doğrulama Yönetmeliği hükümlerine bağlanarak kimlik doğrulaması yapılması gerektiği belirtilmiştir. Aboneye tarifesinin dışında yapmış olduğu ücretli aramalar için paket aşım kullanımından haricen bir ödemenin faturaya yansıtılacağına dair anons yapılacaktır. Dikkat çeken bir diğer husus işletmecilerin sözleşmenin kurulması için gerekli diğer bilgi ve belgeleri abonelik süresince ve abonelik sonlandıktan itibaren 30 yıl muhafaza etmekle yükümlü olmasıdır. Yönetmelikten kişisel veri kavramı çıkartılmış olsa da bahsi geçen 30 yıllık süre hakkaniyete ve ölçülülüğe uygun düşmemektedir. Fesih hükümleri genişletilerek taahhüt süreleri 24 ay ile sınırlanmıştır. Ayrıca Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından belirlenecek hız kriterinin sağlanmadığı hallerde abone tarafından cihazın kalan bedeli hariç herhangi bir cayma bedeli ödenmeksizin taahhütlü aboneliğin feshedilmesi mümkündür. Abonenin yaptığı herhangi bir işlem hakkında taahhüde aykırılık olup olmadığı açıkça tespit edilemezse abone lehine karar verilecektir. Elektronik haberleşme işletmecileri, tarifelerini tüm mecralarda aynı ve tekil bir isimle tanıtacaktır. Elektronik haberleşme abonelikleri, e-imza, T.C. Kimlik Kartı veya İnternet Bankacılığı bilgileri ile e-Devlet kapısı üzerinden başlatılabilecektir.
20 OCAK 2022: RESMİ GAZETE’DE YAYINLANAN 2021/1304 SAYILI KİŞİSEL VERİLERİ KORUMA KURULU KARARI
Bu ilke kararıyla birlikte kişisel verilerin işlenerek araç kiralama sektöründe kara liste uygulanmalarına bazı hükümler getirilmiştir. İşlenen kişisel verilere sahip ve hâkim olan araç kiralama şirketleri yazılım şirketleri ile ortak veri sorumlusu olarak kabul edilecektir. Kara liste uygulaması hukuka aykırı kabul edilip bu sektörde işlenen kişisel verilerin Kişisel Verileri Koruma Kanunu’na aykırılık teşkil etmeyecek şekilde olması gerektiği belirtilerek gerekli idari ve teknik tedbirleri almayan ve kara liste uygulamasını kullanan veri sorumluları hakkında işlem tesis edileceğine karar verilmiştir.
19 ŞUBAT 2022:31755 SAYILI SOSYAL GÜVENLİK KURUMU NEZDİNDEKİ VERİLERİN KORUNMASINA VE İŞLENMESİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK
5502 Sayılı Sosyal Güvenlik Kurumuna İlişkin Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun, 9783 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nde belirtilen görev ve yetkileri kapsamında Sosyal Güvenlik Kurumu’nun tamamen veya kısmen otomatik olan ya da herhangi bir veri kayıt sisteminin parçası olmak kaydıyla otomatik olmayan yollarla elde ettiği verilerin işlenmesinde uyulacak usul ve esasları belirleyen yönetmeliğe göre, Sosyal Güvenlik Kurumu (“SGK”), kendisine verilen görevleri yerine getirmek amacıyla kişisel verilerin, kişisel sağlık verilerinin ve ticari sır niteliğindeki verilerin işlenmesinde bazı ilkelere tabii olacaktır. Bu ilkeler arasında hukuka ve dürüstlük kurallarına uyma, belirli, açık ve meşru amaçlar için verileri işleme, doğru ve güncel olma, verilerin ölçülü, sınırlı işlenmesi ve makul muhafaza etme süreleri sayılabilir. SGK ile sözleşmeli sağlık hizmet sunucuları SGK adına işlenen verileri kayıt sistemine aktaracaktır ve bu verilere erişen herkesin sır saklama yükümlülüğü görevden ayrıldıktan önce ve sonrasında da vardır. Verilerin bu sistemin dışında hiçbir yere kopyalanamayacağı ve aktarılamayacağı belirtilmiştir. Özetle SGK nezdindeki veriler 6698 sayılı Kişisel Verileri Koruma Kanunu’nun (“KVKK”) güvencesi altına alınıp ilgili kişiler KVKK’nın yükümlülüklerine uymak zorundadır.
1 MART 2022: 29232 SAYILI TİCARİ REKLAM VE HAKSIZ TİCARİ UYGULAMALAR YÖNETMELİĞİ
Satıcı şirketler mal veya hizmetin kimler tarafından alındığının tespitini yapabiliyorken şikayet platformlarında bu tespitin yapılması oldukça zordur. Bu husustaki eksiklikler bu yönetmelik sayesinde giderilmiştir. Yönetmelikte en çok dikkat çeken değişikliklerden biri 28/C hükmü ile şikayet platformlarına gelen şikayetler üzerine verilen cevap hakkı açısından satıcı veya sağlayıcının üyelik şartı olmaksızın şikayetin yayınlanmasından önce en az 72 saat süre verilmesidir. Verilen süre içerisinde şikayetin doğruları yansıtmadığı tespit edilirse bu şikayet yayınlanmayacaktır. Şikayet platformlarına sadece ilgili mal veya hizmeti satın alanlar tarafından değerlendirme yapılmasına izin verilecektir. Şikayetler en az bir yıl süreyle, objektif ve usule uygun olarak yapılmalıdır. Reklamların, hastaların tedavi öncesi ve sonrasına ait ifade ya da görüntüler içeremeyeceğine ilişkin hüküm yürürlükten kaldırılmıştır. Bir mal veya hizmete ilişkin indirim yapıldığını gösteren yazılı, sesli veya görsel herhangi bir ibarenin yer aldığı reklamlarda, belirtilmesi zorunlu olan unsurlar arasına indirimden önceki fiyat bilgisi de eklenmesi hükmü getirilmiştir. Tüketicinin bir mal veya hizmeti satın alma yönünde hareket etmesi ile kişisel verileri analiz edilerek gösterilen fiyat, kişiselleştirilmiş fiyat olarak kabul edilecektir. Tüketiciye kişiselleştirilmiş fiyat sunulduğunda satın alınan ürün veya hizmete dair satıcı veya sağlayıcının belirlediği güncel satış fiyatı ve kişiselleştirilmiş fiyat birlikte gösterilecektir.
31523 SAYILI ELEKTRONİK HABERLEŞME SEKTÖRÜNDE BAŞVURU SAHİBİNİN KİMLİĞİNİN DOĞRULANMA SÜRECİ HAKKINDA YÖNETMELİK
31.12.2021 tarihinde yürürlüğe girmesi beklenirken tarih değişikliğine uğrayarak 01.03.2022 tarihinde yürürlüğe giren bu yönetmeliğin amacı başvuru sahibinin yaptığı işlemleri güvenlik açığı olarak nitelendirilecek şüpheli işlemlerden korumak ve tüketici menfaatleri göz önünde bulundurularak ihtiyaçların giderilmesidir. Hizmet sağlayıcıları hizmetlerini elektronik ortamda güvenli bir şekilde başvuru sahibine yapay zeka teknolojisi kullanarak sağlayabilecektir. Yapılan tüm işlemler kayıt altına alınacak ve bu veriler idari ve adli makamların işlemlerinden kaynaklanan süreçte başvuru yapanların kimliklerinin doğrulanması amacıyla kullanılacaktır. Elde edilen veriler mevzuatta yazan saklama süreleri boyunca saklanacaktır. Islak imza veya güvenli elektronik imza ile imzalanan belgeler hariç olmak üzere, yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılmış abonelik sözleşmeleri, numara taşıma başvurusu, işletmeci/hizmet sağlayıcı değişikliği başvurusu, nitelikli elektronik sertifika başvurusu, kayıtlı elektronik posta başvurusu, SIM değişikliği başvurusu belgeleri yürürlük tarihinden üç ay içerisinde mobil elektronik haberleşme işletmecilerine ve e- Devlet Kapısının sunmuş olduğu bilgilendirme sistemine iletilecektir.
1 NİSAN 2022 6502 SAYILI TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN
Taksitle satış sözleşmelerinde tüketicinin taksitleri ödemede temerrüde düşmesi halinde, satıcı veya sağlayıcı, ödenmeyen borcun tamamının ifasını talep etme hakkını saklı tutabilmesi için satıcı veya sağlayıcının bütün edimlerini ifa etmiş olması gerekirken tüketicinin de sözleşmedeki bedelin en az onda birini oluşturan ve birbirini izleyen en az iki taksidi veya en az dörtte birini oluşturan bir taksidi ödemede temerrüde düştüğü durumlarda kullanılabilecektir. Cayma hakkı süresi içinde kredi borcunun tamamının erken ödenmesi halinde, cayma hakkına ilişkin madde hükümleri bildirim şartı olmaksızın uygulanacaktır. Belirsiz süreli kredi sözleşmelerinde faiz oranının artırılması halinde, bu değişikliğin yürürlüğe girmesinden 30 gün önce tüketiciye kâğıt üzerinde veya kalıcı veri saklayıcısı aracılığıyla yazılı olarak bildirimde bulunulması zorunluluk teşkil edecektir. Ön ödemeli konutun taahhüt edilen süre içinde tüketiciye teslim edilmesi zorunlu olup, bu süre her koşulda sözleşme tarihinden itibaren 48 ayı geçemeyecektir. Mesafeli sözleşmelerde satıcı veya sağlayıcı, tüketicinin siparişinin kendisine ulaştığı andan itibaren taahhüt edilen sürede edimi ifa etmelidir. Tüketicinin isteği veya ihtiyaçları çerçevesinde hazırlanan mallar hakkındaki sözleşmeler dışında mal satışlarında bu süre 30 günü geçemeyecektir.
15 NİSAN 2022 213 SAYILI VERGİ USUL KANUNU
Hazine ve Maliye Bakanlığı, gerekli hallerde vergi dairesince bu Kanun ile diğer kanunlar kapsamında yapılan işlemlerin elektronik ortamda imzalanmasına, mühürlenmesine veya onaylanmasına izin vermeye, elektronik imza, mühür veya onayın kullanım usul ve esaslarını düzenlemeye yetkili olacaktır. Gelir İdaresi Başkanlığı’nca elektronik ortamda imzalanmış, mühürlenmiş veya onaylamış olan vergi dairesine ait belgeler vergi dairesi tarafından imzalanmış, mühürlenmiş veya onaylanmış sayılacaktır. Eski düzenlemede Maliye Bakanlığı veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarına elektronik ortamda iletilmesi gereken belge, bilgi veya verilerin iletilmesini engelleyen veya bunların gerçeğe uygun olmayan şekilde iletilmesine sebebiyet verenler üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılıyorken yeni düzenlemede üst sınır sekiz yıla çıkarılmıştır. Verginin ziyaa uğratıldığının tespit edilmesine bağlı olarak tarh edilen vergiye dair cezalandırma hükümleri belirlenmiştir.
29 NİSAN 2022 RESMİ GAZETE’DE YAYINLANAN 2022/388 SAYILI KİŞİSEL VERİLERİ KORUMA KURULU KARARI
Belediyelerin, emlak vergisi ödeme/hızlı ödeme ve borç sorgulama hizmetleri hususunda üyelik ve şifre ya da çift faktörlü doğrulama kullandığı hallerde 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun (“KVKK”) öngördüğü gerekli teknik ve idari tedbirleri alması gerektiği belirtilerek, bu önlemleri almayan belediyelere iletilecek şikâyet/ihbarlar sonucunda kanun çerçevesinde işlem tesis edileceğine dair kamuoyu bilgilendirilecektir. Bu ilke kararıyla belediyelerin KVKK kapsamında çift faktörlü doğrulama kullanması gerektiğine oybirliğiyle karar verilmiştir
8 NİSAN 2022 31860 SAYILI TAPU VE KADASTRO VERİLERİNİN İŞLENMESİ VE ELEKTRONİK ORTAMDA YAPILACAK İŞLEMLER HAKKINDA YÖNETMELİK
Yürürlüğe giren bu yönetmelikle sistemdeki tapu ve kadastro bilgilerinin istenmeyen kişilerin eline geçmesinin önlenmesi amaçlanarak bu bilgi ve verilerin sahiplerinin tespitinin zorlaştırılması için kimliksizleştirme veya maskeleme tedbirleri uygulanmıştır. Elektronik ortamda gerçekleştirilen belgeler fiziki olarak saklanmayacak ve yetki dışındaki kişilerle bilgilerin paylaşımı engellenecektir. TAKPAS’tan faydalanan kişiler ve kurumların veri talebi oluşturması gerekecek ve sorgulama yapabilmek için Genel Müdürlük ile bir protokol imzalama şartı veya elektronik kabul beyanı yapmak zorunda kalacaklardır. Veriler, veri kullanım amacı ve yasal dayanaklar göz önünde bulundurularak belirlenecektir. Teknik ve idari tedbirlerin alınmasında Kişisel Verileri Koruma Kurumu’nun Kişisel Veri Güvenliği Rehberi esas alınacaktır.
Avukatlar, görevleri ile ilişkili olarak TAKPAS arayüzleri veya internet servisleri üzerinden Türkiye Barolar Birliği’nin alt kullanıcısı sıfatıyla taşınmaz bilgisini sorgulayabilecektir. Bununla birlikte ilgisini ortaya koyan avukata vekaletname taratması şartıyla yapılacak sorgulamalarda, hangi kişinin malvarlığının hangi amaçla sorgulandığına dair bilginin sisteme girilmesi ve elektronik kabul beyanının e-imza ile onaylanması ile avukatın talebine bağlı olarak taşınmazın (pasif kayıt bilgisi dahil) bilgisine veya kayıt örneğine ulaşılmasına ve örnek alınmasına imkan verilecektir
11 HAZİRAN 2022 7409 AVUKATLIK KANUNU İLE TÜRK BORÇLAR KANUNU’NDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN
Avukatlık Kanunu’nun 16. Maddesine eklenen fıkra ile stajyer avukatlara stajlarını engellemeyecek şekilde başka bir işte sigortalı çalışma hakkı verilmiştir. Ayrıca adli ve idari yargı hâkim ve savcı adayları ile hâkim ve savcılar hariç tutularak, kadrolu kamu görevlisi görevi esnasında avukatlık stajını yapabilecektir. Avukatlık Kanunu’na gelen bu düzenleme ile avukatlık stajında var olan denetim açığı daha da artmıştır. Kamu görevlisinin bu görevi sırasında avukatlık stajını yapması ile kamu görevinin aksayabileceğini ve keyfiyete sebep olabileceğini öngörerek sakıncaları üzerinde tekrardan düşünülmelidir. Stajyer avukatların sigorta güvencesindeki eksikliklerin bu kanunla giderilmesi hususu tartışmaya açıktır
Türk Borçlar Kanunu’nda yapılan değişiklik ile yürürlük tarihinden 01.07.2023 tarihine kadar yenilenen konut kiralarındaki kira artış oranı bir önceki kira yılına ait kira bedelinin yüzde yirmi beşini geçmemek koşuluyla geçerli olacaktır. Bir önceki kira yılının tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranının yüzde yirmi beşin altında kalması halinde değişim oranı geçerlidir. Bu oranları geçen sözleşmeler fazla alınan miktar yönünden geçersiz sayılacaktır
15 HAZİRAN 2022 2872 SAYILI ÇEVRE KANUNU
Çevre Kanunu’nun 11. maddesinin f bendine “Kurulması zorunlu olan atık alım, ön arıtma, arıtma veya bertaraf tesislerini kurmayanlar ile kurup da çalıştırmayanlara
60.000 Türk lirası idarî para cezası verilir.” hükmüne “Boğazlar ve Susurluk Havzası dâhil Marmara Denizi Hidrolojik Havzası’nda ve bu Havza’da yer alan illerden İstanbul, Bursa ve Kocaeli illerinin tamamında bu bentteki ceza iki kat olarak uygulanır.” hükmü eklenmiştir. Ülke genelinde yaşanan çevre sorunlarının büyük bir yüzdesinin ihmal ve yeterli denetimin sağlanamamasından kaynaklandığı düşünülürse, tesislerin ve şirketlerin ekonomik kaygılarının çevreye karşı olan sorumluluklarının önüne geçmemesi açısından idari para cezasının öngörülmesi ve korunan havzaların sayısının artması her ne kadar yeterli olmasa da sevindirici bir gelişmedir.
28 HAZİRAN 2022 1512 SAYILI NOTERLİK KANUNU
7413 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile tapu işlemlerinin noterler vasıtası ile de yapılabileceği düzenlenerek kanunlaşmıştır. Kanuna eklenen taşınmaz satış sözleşmesi başlıklı 61/A maddesine göre taşınmaz satış sözleşmeleri noterler tarafından da yapılabilecektir. Tapu Kadasto Genel Müdürlüğü tapu kayıt örneklerini tapu bilişim sistemi üzerinden noterlerle paylaşacaktır. Eksik hususlar tapu müdürlüklerince giderilecektir. Kanunda noterlerin bu işlemleri nasıl gerçekleştireceği detaylı olarak yazılmıştır. Yapılan işlemler karşılığında noter ücreti dışında herhangi bir ücret alınmayacaktır. Taşınmazın değerine göre beş yüz Türk Lirası’ndan az ve dört bin Türk Lirası’ndan fazla ücretlendirme yapılamayacaktır. Kanunun 162. maddesinde de yapılan değişikliğe göre taşınmaz satış sözleşmesi esnasında meydana gelen zarardan noterler sorumlu tutulmuş olup bu zarar Devlet tarafından karşılanırsa Devletin notere rücu edeceği düzenlenmiştir. Notere karşı açılacak davalar, tapu sicilinin bulunduğu yer mahkemesinde görülecektir.
1 OCAK 2023 6563 SAYILI ELEKTRONİK TİCARETİN DÜZENLENMESİ HAKKINDA KANUN
Önümüzdeki yıl yürürlüğe girecek olan bu kanun ile e-ticaret dünyasında var olan haksız ticari uygulamaların tespiti ve önlenmesi amaçlanmıştır. Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcı, elektronik ticaret pazar yeri ve elektronik ticaret ortamı adı verilen yeni kavramlar bu kanunda yer almaktadır. Haksız ticari uygulama olarak sayılan durumlar ve e-ticaret aracı hizmet sağlayıcıların yükümlülükleri kanunda belirtilmiştir. Sırasıyla 10, 30 ve 60 milyar liradan daha fazla işlem hacmi olan e-ticaret aracı hizmet sağlayıcılarına kademeli olarak ek yükümlülükler öngörülmüştür. Bir takvim yılındaki net işlem hacmi 10 milyar liradan, iptal ve iadeler hariç işlem sayısı 100.000’den fazla olan e-ticaret aracı hizmet sağlayıcının bu işlemlerine devam edebilmesi için Bakanlık’tan lisans alma veya lisansını yenileme yükümlülüğü 2025 yılından itibaren doğacaktır. Hukuka aykırı içeriklerden sorumluluğun kimler üzerinde nasıl doğacağı belirtilerek kişisel verilerin korunması hususunda 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’na gerekli atıf yapılmıştır. Adli ve idari merciilerde şikayet ve itiraz yolu açık olup idari para cezası miktarları net işlem hacimleri, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcısına göre değişkenlik göstermektedir.
