KATILIM BELGESİNİN VERİLMESİNE DAİR USUL VE ESASLAR HAKKINDA BİLGİ NOTU
Personel Sertifikasyon Mekanizmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ (“Tebliğ”) 06.12.2021 tarihli ve 31681 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Tebliğin “Genel esaslar” başlıklı m. 5/3. fıkrasında “Katılım belgesine ilişkin usul ve esaslar Kurul tarafından belirlenerek ilan edilir.” ifadesine yer verilmiştir. Bu doğrultuda, 23.12.2021 tarihli ve 2021/1296 sayılı Kişisel Verileri Koruma Kurulu (“Kurul”) Kararı ile katılım belgesine ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.
Konuyla ilgili Aralık 2021 tarihli yazımızdan ulaşabileceğiniz Tebliğ düzenlemesi ile Avrupa Veri Koruma Tüzüğü (“GDPR”) regülasyonlarında yer verilen Data Protection Officer (“DPO”) tanımına benzer Veri Koruma Görevlisi’ne değinilmiş ve Türkiye’de de ilgili sıfatın kazanılmasının yolu açılmıştı. İki kavram arasındaki farklılıklara daha önceki yazımızda yer verdiğimizden burada ayrıntılı olarak dile getirmemekle birlikte hatırlanması açısından veri koruma görevlisi sıfatına sahip olmanın daha hafif şartlara bağlandığını belirtmemiz yeterli olacaktır.
Buna paralel olarak 10.12.2021 tarihli Kamuoyu duyurusuyla Kurul Veri Koruma Görevlisi tanımının DPO kavramıyla karıştırıldığını, yerel mevzuatta yer almayan DPO tanımından farklılık ihtiva ettiğini ve ayrı bir kavram olarak düzenlendiğini belirtmişti. Bu açıklamada ilgili kişilerin uzman değil, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ile ilgili yeterli bilgiye sahip olduğunun kabul edileceği hususunun altı çizilmiştir.
Tebliğ’in m. 5/2/f bendinde katılım belgesi ile ilgili husus “Katılım belgesi, veri koruma görevlisi unvanını kullanma ve veri koruma görevlisi olarak faaliyet gösterme imkânı sağlamaz.” şeklinde düzenlenmiş olup ilgili belgenin veri koruma görevlisi unvanını kazanmadan önce sağlanması gereken bir aşama olduğu anlaşılmaktadır.
2021/1296 sayılı Karar ile eğitim kurumu tarafından verilecek temel eğitim ile belli asgari unsurları haiz eğitim tutanağı tutulacak olup temel eğitim sonrası düzenlenecek sınavda başarılı olanlara verilecek Katılım Belgesi ile veri koruma görevlisi sınavına girmek için gerek şart unsurunun sağlanacağı söylenebilecektir. Temel eğitimin Kişisel Verileri Koruma Kurumu tarafından belirlenen yöntemlere ve Karar’ın Ek-1’inde yer verilen konulara göre teorik olarak düzenleneceği belirtilmiştir. Temel eğitim akabinde düzenlenen sınava üç kez katılma hakkı olan katılımcıların %70 oranında başarı sağlanması beklenmektedir. Üç kez başarı sağlanamaması halinde temel eğitimin tekrar alınması gerekmektedir. Katılımcıların %20 devamsızlık sınırını aşması halinde katılım belgesi düzenlenmiş olsa da iptal edileceği hüküm altına alınmıştır.
Ek-1’de belirtilen konular incelendiğinde; 07.12.2021 tarihli Sertifikasyona ilişkin Kamuoyu Duyurusu ile yayımlanan teorik sınav konularından farklı olarak “Kişisel verilerin korunması alanında uluslararası mevzuat (108 sayılı sözleşme, 95/46/EC Direktif, GDPR)” konusunun sayılmadığı dikkat çekmektedir.
Temel eğitim ve sınavdan istisna tutulacak kişilerin Kurul tarafından belirleneceği belirtilmiş olup bu kişilere katılım belgesinin Kurum tarafından verileceği “istisnalar” başlıklı 10. maddede düzenlenmektedir. Bu noktada da meslek mensubu avukatlara ilişkin herhangi bir açıklamaya yer verilmemesi Kurum’un “herkes veri koruma görevlisi olabilir” tutumunu sürdürdüğü şeklinde yorumlanabilmekle beraber avukatların istisna kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği merak konusudur.
Ancak buna rağmen her avukatın Kişisel Veri Koruma mevzuatında uzmanlaşmadığı göz önüne alındığında iki aşamalı sistemde adayların katılım belgesine ihtiyaç duymaması ancak sınava tabi tutulmasının ölçülü bir uygulama teşkil edeceği kanaatindeyiz.
Sonuç olarak ilgili düzenlemeyle netleşmesi beklenen gri alan tartışmalarının giderilmeye çalışıldığı ve ikincil düzenlemelerin devamının geleceği, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun kaderine benzer şekilde veri koruma görevlisi uygulamaları tamamlayıcı unsurlarının da hayata geçilmesi için zamana ve kesinliğe ihtiyaç bulunduğu gözlemlenmektedir.
